HEPA Filtre Nasıl Temizlenir? Öneriler & Uyarılar
HEPA filtre nasıl temizlenir konusundaki bilgi kirliliğinin farkındayız ve detaylı bir kılavuz hazırlayarak olası soruları cevaplamak istedik. Malzeme yapısı son derece hassas olduğu için HEPA filtre temizliğinin potansiyel riskleri ve dikkat edilmesi gerekenler neler birlikte inceleyelim.
Düzenli HEPA filtre bakımı yapmak, kullanıcılara cihazlarını daha sağlıklı ve güvenli kullanım imkânı sunar. Fakat her filtre ve cihaz aynı özelliklerde değildir. O halde adım adım ilerleyip yanlış ve doğru bilgileri ayıklayarak HEPA filtre temizliği nasıl yapılır, nelere dikkat etmek gerekir açıklamaya çalışalım.
HEPA Filtre Temizliği Neden Riskli?
HEPA filtreli bir cihaz satın aldıktan sonra, geriye kalan tek sorun HEPA filtre nasıl temizlenir meselesi. Fakat HEPA filtrelerin temizlenebilirliği konusunda farklı görüşler var. Bazıları temizlenip tekrar tekrar kullanılabileceğini söylerken, bazıları temizlemenin filtreye zarar verebileceğini ve performansını düşürebileceğini, bazıları ise asla temizlenmemesi ve direkt değiştirilmesi gerektiğini söylüyor.
Riskleri daha iyi anlayabilmek için en baştan başlayalım:
En küçük partikül boyutunu yakalamada bile inanılmaz derece başarılı olan HEPA’lar, bunu diğer filtrasyon sistemlerinden çok daha farklı olan iç yapıları sayesinde başarır. Tam da bu sebeple temizlenebilir ya da yıkanabilir olup olmadıkları meselesi oldukça karmaşıktır. Biz PURMED olarak -HEPA filtrasyonunun arkasındaki teknolojiye dayanarak- yöntemi ne olursa olsun temizleme işlemlerinin beraberinde çeşitli riskler getireceğini düşünüyoruz.
HEPA’yı HEPA yapan sistemi anlayalım.
HEPA malzemesi, çoğunlukla cam ya da sentetik elyaftan yapılır. Elyaf ise mikroskobik çaplara sahip ultra ince liflerden örülür. Ve sistemin bu kadar yüksek performans göstermesinin arkasındaki tasarım, liflerin yerleşim biçimine dayanır. Sentetik ya da cam bazlı lifler (teller), filtre ortamında düz bir yol oluşmayacak şekilde, bir ağ labirenti oluşturmak amacıyla bükülür, döndürülür, iç içe geçirilir ve farklı yönlerde rastgele yerleştirilir. Bu yerleşim ve katmanlı yapı sayesinde farklı boyutlardaki partiküller yüksek verimlilikte yakalanabilir.
Partikül boyutuna dayalı filtreleme yapan HEPA, farklı partikülleri eylemsiz çarpma, kesme ve difüzyon adı verilen 3 fiziksel mekanizmanın kombinasyonuyla yakalar (detaylı bilgi için HEPA filtre çalışma prensibi nedir). Yapısal özellikleri ve çalışma prensibi bağlamında değerlendirildiğinde HEPA sınıfı filtreleri, vakumlamak ya da suyla temizlemek önerilmez. Çünkü bu tür işlemler, yapısındaki liflere zarar verebilir (büyük olasılıkla da verir).
Bu kapsamda yapılmış yeterince güvenilir araştırma olmadığı için de HEPA filtre nasıl temizlenir sorusunun tek bir cevabı yok. Nasıl temizleneceği konusunda her zaman, ilk olarak üretici talimatları takip edilmeli. Biz yedek filtre ürünlerimizi “tek kullanımlık” tasarlıyoruz. Ortalama 8-12 ay arasında da mutlaka değiştirilmelerini öneriyoruz. Çünkü bu yaklaşımın daha güvenli olduğunu biliyoruz.
Uyarılar
➤ Tek kullanımlık ürünleri temizleyip tekrar kullanmaya çalışmak doğru değildir.
Çünkü malzeme yapısı bozulabilir, filtrasyon verimliliği düşer ya da tamamen durur ve bu durumdan cihazın zarar görmesi de olasıdır. Herhangi bir ölçüm mekanizması kullanmıyorsanız, cihazınızı kullanmaya başladığınızda bu performans kaybını hemen hissedemeyebilirsiniz. Cihazın verimliliğinin düştüğünü tespit etmeniz -ciddi bir verimlilik kaybına dönüşene kadar- uzun bir zaman alabilir.
➤ Hava kalitesini korumak için HEPA filtre bakımının doğru zaman aralıklarında yapılması gerekir.
Filtre ömrü zamana bağlı olmadığı için her koşulda geçerli kesin olarak belirlenmiş bir süre yoktur. Kullanım ömrü, tamamen bulundukları ortam koşullarına ve ne kadar filtreleme yaptıklarına bağlıdır. Fakat bazı işaretleri takip ederek doğru planlama yapılabilir. Detaylı bilgi için doğru zamanda HEPA filtre değişimi için ipuçları yazımızı okuyabilirsiniz.
➤ Düzenli HEPA filtre temizliği ya da değişimi yapmamak, cihazın ömrünü de olumsuz yönde etkiler.
Filtre doyum noktasına ulaştığında -ürün tipine göre- ya değiştirilmeli ya da temizlenmelidir. Aksi takdirde cihazın zorlanmasına ve motorunun zarar görmesine sebep olabilir. HEPA filtre bakımı düzenli olarak yapılmadığında, her geçen gün biraz daha fazla performans ve verimlilik kaybı yaşanacaktır.
➤ Filtrenin yanı sıra cihazın ve diğer parçalarının da temiz tutulması önemlidir.
Hava temizleyici cihazdan daha uzun süre verim almak için tıpkı HEPA filtre temizliği gibi diğer parçaların da düzenli ve doğru şekilde bakımı yapılmalıdır. Özellikle cihazın havalandırma deliklerindeki toz birikmesi, filtrenin doygunluğa ulaştığı ve artık işlevini yapmadığını gösteren en belirgin işarettir. Cihazın havalandırma delikleri de -kimyasal kullanılmadan- temizlenmelidir.
Öneriler
➤ Filtre ömrü birçok faktöre bağlı olarak değişebilir.
Örneğin ortamda yoğun miktarda sigara içiliyorsa değişim sıklığı artabilir. Bitki yetiştirme, hayvan besleme, yemek pişirme gibi faktörler de süreyi etkiler. Cihaz performansında düşüş gözlemlenirse filtre kontrol edilmelidir. Kullanımı etkileyen faktörleri HEPA filtre kullanım ömrü neye göre değişir içeriğimizden öğrenebilirsiniz.
➤ Her “temizlenebilir” hava filtresi, aynı özelliklere sahip değildir.
Herhangi bir işlem yapmadan önce, ürünün kullanım kılavuzu mutlaka incelenmelidir. İnternetteki yaygın bilgilerle hareket etmenin olumsuz sonuçları olabilir. Kullanım kılavuzunda belirtilen talimatlara uygun şekilde yapılan HEPA filtre temizliği, ürünün uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır.
➤ Her ürünün bir kullanım ömrü vardır ve HEPA’lar da sonsuza kadar dayanmaz.
“Temizlenebilir” özellikte olsa dahi her filtrenin bir ömrü olduğu unutulmamalıdır. HEPA filtre temizliği ve bakımı, aksatılmadan düzenli yapılsa bile belli bir zamandan sonra malzemesi yıpranacaktır. Üreticisinin temizlenebilir (kalıcı) olarak etiketlediği ürünlerin dahi belli zaman aralıklarıyla mutlaka değiştirilmesi gerekir.
➤ Temizlenebilir olsa dahi her filtrenin “yıkanabilir” özellikte olmadığı unutulmamalıdır.
Cihazın kullanma kılavuzunuzda filtrenin yıkanmaması gerektiği belirtiliyorsa, buna kesinlikle uyulmalıdır. Çünkü siz fark etmeseniz de suyun etkisiyle iç yapısı bozulacaktır. Detaylı bilgi için HEPA filtre yıkanır mı yıkanırsa ne olur yazımıza göz atabilirsiniz.
➤ HEPA filtre temizliğini profesyonelce yapabilmek için cihazınızı ve filtrenizi iyi tanımalısınız.
Unutmayınız ki HEPA filtre nasıl temizlenir konusundaki ilk ve en iyi rehber, cihazınızın kullanım kılavuzu ve filtrenizin üreticisidir.
Filtreyi Vakumlamak Doğru mu?
HEPA’lar, ultra ince liflerden örülü katmanlı bir yapıya sahiptir. Vakumlamak, muhtemelen HEPA’nın yakaladığı daha büyük parçacıkların bir kısmını çeker. Ama aynı zamanda bu çok ince liflerin de bir kısmını çekmesi çok olasıdır. Evet, vakumlamanın çok hafif bir faydası olabilir. Fakat bu fayda, potansiyel zararlarına karşılık gerçekten çok küçüktür. PURMED olarak vakumlama yöntemini -düşük güçte olsa dahi- pek önermiyoruz.
HEPA filtre temizliği nasıl yapılır açıklamadan önce, temizleme sırasında hasar görmesinin çok muhtemel olduğunu tekrar vurgulayalım.
HEPA Filtre Nasıl Temizlenir?
Adım adım HEPA filtre nasıl temizlenir:
- Kullanım Kılavuzu: Cihazın kullanım kılavuzunu mutlaka kontrol edin. Her cihaz farklıdır ve dolayısıyla temizleme veya değiştirme yönergeleri de farklılık gösterebilir.
- Güvenlik Önlemleri: Filtreyi çıkarmadan önce mutlaka eldiven ve maske ile kendi güvenliğinizi sağlayın. Filtre, kullanım süresi boyunca bakteriler, küf sporları, mantarlar gibi zararlıları içine hapseder.
- Güç Kaynağı: Herhangi bir işleme başlamadan önce, mutlaka güç kaynağını kapatın ve cihazın elektrikle ilişkisini kesin.
- Çıkartma: Cihazın kapağını açarak filtreyi dikkatlice dışarı çıkartın.
- Temizleme: Filtreyi dikkatlice ve hafifçe sallayarak ya da nazikçe fırçalayarak, üzerinde biriken tozları dökün. Üzerine hiçbir şekilde su ya da deterjan gibi ağır kimyasal içerikler dökmeyin. İç yapısı, bu tür işlemlere dayanıklı değildir.
- Yerleştirme: Temizlik işlemi bittikten sonra, filtreyi -tamamen kuru olacak şekilde- dikkatlice yerine yerleştirin ve cihazın kapağını kapatın. Doğru şekilde yerleştirdiğinizden emin olun.
- Çalıştırma: Cihazı güç kaynağına bağlayıp çalıştırarak, temizliğin etkisini kontrol edin. Eğer tiz düdük sesi benzeri sesler duyuyorsanız, hasar görmüş olması muhtemeldir.
Eğer çok kirliyse ya da yaptığınız temizleme işlemi yeterli gelmezse, filtreyi mutlaka değiştirmelisiniz.
1940’lı yıllardan beri kullanılan ve sürekli geliştirilen HEPA filtrasyonu neredeyse mükemmel düzeyde hava kalitesi sağlar. Araştırmalarla belgelenmiş önemli sağlık faydaları da üretirler. Bu nedenle de kullanım sırasında dikkatli olmak önemlidir. Açıkçası HEPA filtre temizliği yapmak yerine, yenisiyle değiştirmek daha güvenlidir. PURMED olarak HEPA filtre nasıl temizlenir konusundaki uyarılarımızı ve önerilerimizi paylaşmak istedik. Yıllardır filtre üretimi yapan bir firma olmanın tecrübesiyle bu tür yöntemlerin ürünün ömrünü uzatmada beklendiği kadar etkili olmadığını ve olası risklerin daha fazla olduğunu tekrar vurgulamak isteriz. Filtreniz doygunluğa ulaştığında temizlemeye çalışmak yerine değiştirmenizi öneririz.
